Paweł Edelman w Alei Gwiazd

12 września o 13.00 w Łódzkiej Alei Gwiazd przy ul. Piotrkowskiej 70 została odsłonięta gwiazda Pawła Edelmana, jednego z najbardziej cenionych polskich operatorów.

Nominowany do Oscara oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej za niezapomniane zdjęcia do „Pianisty” Romana Polańskiego, nagrodzony między innymi na Festiwalu Camerimage, Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, zdobywca Cezara, Nagrody Europejskiej Akademii Filmowej, Złotej Kaczki. Współpracował z najważniejszymi twórcami kina polskiego: Andrzejem Wajdą, Robertem Glińskim, Władysławem Pasikowskim, Jerzym Stuhrem, Markiem Kondratem czy wspomnianym Romanem Polańskim.

Urodził się w 1958 roku w Łodzi, gdzie ukończył kulturoznawstwo na Uniwersytecie Łódzkim, specjalizując się w teorii i historii filmu, oraz Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Teatralnej, gdzie wykłada sztukę operatorską. W 1999 roku pismo „Variety” uznało go za jednego z dziesięciu najbardziej obiecujących operatorów młodego pokolenia.

W 1985 roku zrealizował zdjęcia do etiudy „Z Galerii” Władysława Pasikowskiego. Ten siedmiominutowy obraz zapoczątkował długą i owocną współpracę operatora z reżyserem. Jej efektem był zrealizowany sześć lata później „Kroll”, pełnometrażowy debiut Pasikowskiego. Obaj twórcy zostali nagrodzeni statuetkami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Rok później razem zrealizowali kultowe „Psy”.

Równie szybko zaczęła się międzynarodowa kariera Edelmana. Już w 1992 roku zrealizował zdjęcia do polsko-francuskiego horroru „Listopad” w reżyserii Łukasza Karwowskiego, a dwa lata później wyjechał do Japonii realizować „Nastazję” – filmową adaptację „Idioty” Dostojewskiego. Tym dziełem rozpoczęła się wieloletnia i owocna współpraca z Andrzejem Wajdą, z którym potem współpracował przy takich filmach jak „Zemsta”, „Pan Tadeusz” „Katyń”, „Tatarak”, „Wałęsa. Człowiek z nadziei” czy „Powidoki”.

Do końca lat 90. Paweł Edelman pracował z dużymi sukcesami na rynku polskim i międzynarodowym. Z Władysławem Pasikowskim zrealizował drugą część „Psów”, „Słodko gorzki”, „Demony wojny wg Goi”, „Operację Samum”. Jednak to sukces „Pianisty” Romana Polańskiego przyniósł Edelmanowi rozgłos i sławę poza granicami kraju. Za zdjęcia do tego filmu otrzymał w 2003 roku Cezara – nagrodę Francuskiej Akademii Sztuki Filmowej. W tym samym roku „Pianista” przyniósł operatorowi m.in. trzy znaczące nominacje: do Oscara, do Nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów (ASC) oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej (BAFTA). Edelman zrealizował z Polańskim także „Olivera Twista”, „Autora widmo”, „Rzeź” ,„Wenus w futrze”, „Prawdziwą historię” oraz „Oficera i Szpiega” z kolejną nominacją do Cezara 2020).

W 2005 roku Paweł Edelman został uhonorowany Hollywoodzką Nagrodą Filmową w kategorii „Operator roku”. W 2011 roku otrzymał Nagrodę za całokształt przyznawaną przez Europejską Federację Operatorów Filmowych IMAGO, zaś w 2014 roku kolejne dwa ważne wyróżnienia: Nagrodę Marburger Kamerapreis dla wybitnego operatora filmowego przyznawaną przez Uniwersytet w Marburgu w Niemczech oraz Złoty Medal „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis”.

Paweł Edelman jako operator wyróżnia się niezwykłą wrażliwością i wszechstronnością. Być może dlatego najwięksi reżyserzy powierzają mu swoje najbardziej osobiste filmy. Roman Polański „Pianistę”, a Andrzej Wajda „Katyń” i „Tatarak”. Pasikowski natomiast znakomicie opowiada poprzez obraz Edelmana brutalne i „brudne” historie, nie tylko o świecie skorumpowanej władzy, ale również o podskórnych uprzedzeniach – jak choćby w „Pokłosiu”.

Fundatorem gwiazdy Pawła Edelmana jest Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO.

Bezpośrednio po uroczystości odbyło się otwarte spotkanie z Pawłem Edelmanem, które poprowadziła Katarzyna Borowiecka.