Jan A.P. Kaczmarek w Alei Gwiazd

25 lipca o godzinie 15.00 w Łódzkiej Alei Gwiazd przy ul. Piotrkowskiej 68 odsłonięto gwiazdę Jana A.P. Kaczmarka, jednego z najbardziej cenionych kompozytorów muzyki filmowej na świecie, wybitnego twórcy muzyki teatralnej, laureata Oscara i Orła. Był nominowany do Złotych Globów, nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej BAFTA, do Czeskiego Lwa i Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł". Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej i Europejskiej Akademii Filmowej. Skomponował muzykę do ponad 70 filmów fabularnych i dokumentalnych, a także seriali telewizyjnych. Stworzył Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Transatlantyk”, którego cztery edycje (w latach 2016-2019) odbyły się w Łodzi.

Jan A.P. Kaczmarek urodził się 29 kwietnia 1953 roku w Koninie. Pierwsze lekcje muzyki otrzymał od dziadka Kazimierza Macińskiego (muzyka-amatora), a mama zachęcała syna do kariery śpiewaka operowego. Gry na fortepianie uczył się w podstawowej szkole muzycznej, a już w liceum skomponował hymn swojej konińskiej szkoły. Studiował prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

To jednak sztuka, a nie kariera dyplomaty była mu pisana. Trafił na staż do Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego, a później tworzył muzykę do przedstawień poznańskiego Teatru Ósmego Dnia. Na początku lat 80. z Grzegorzem Banaszakiem założył Orkiestrę Ósmego Dnia. Koncertowali m.in. w Danii i we Włoszech, a jej sukcesy podczas trasy koncertowej po stanach Zjednoczonych doprowadziły do wydania płyty „Music for the End” (1982). Po powrocie z Ameryki, Kaczmarek pisał muzykę do spektakli m.in. Leszka Mądzika, Grzegorza Mrówczyńskiego i Jerzego Kaliny. W tym czasie opracował i wystawił koncerty multimedialne – „Czekając na Kometę Halleya” i „Symfonii Solo”. W 1988 roku zagrał koncert w Queen Elizabeth Hall w Londynie, a w Amsterdamie u boku Davida Bowie.

W 1989 roku Jan A.P. Kaczmarek otrzymał stypendium Departamentu Stanu i wyjechał do Ameryki. W 1993 roku uhonorowano go nagrodą Drama Desk i Obie Award za najlepszą muzykę teatralną roku do spektaklu JoAnny Akalaitis „Szkoda, że ona jest ladacznicą”, docenionego na New York Shakespeare Festival w prestiżowym Public Theater.

Muzykę do filmów komponował od lat 90., w tym do: „Niewiernej” Adriana Lyne’a, „Aimee i Jaguar” Maxa Farberbocka, „Straconych dusz” Janusza Kamińskiego, „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza, „Całkowitego zaćmienia”, „Placu Waszyngtona” i „Trzeciego cudu” Agnieszki Holland. W 2005 roku otrzymał Oscara za muzykę do „Marzyciela” Marca Forstera Marzyciel z Johnny’m Depp’em i Kate Winslet.

Wśród ważniejszych filmów z muzyką Jana A. P. Kaczmarka są także: „Cień”, „Białe małżeństwo”, „Wieczór”, „Dzieci Ireny Sendlerowej”, „Mój przyjaciel Hachiko”, „Aż po grób”, „Tajemnica Westerplatte”, „Między Światami”, „Moje 600 gramów szczęścia”, „Interlude City of a Dead Woman”, „La Habitacion”, „Śmierć Zygielbojma”, „Magnezja”.

Dla uczczenia 25. rocznicy Porozumień Sierpniowych i powstania „Solidarności”, skomponował „Kantatę dla wolności”. Pięcioczęściowe dzieło stworzone dla ponad dwustu wykonawców wykonano w Gdańsku 31 sierpnia 2005. Inne koncertowe dzieła Jana A. P. Kaczmarka to: „Koncert Jankiela”, „Otwarte okno”, „Fanfara A2” i „Universa. Opera otwarta” na 650-lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Za swoje artystyczne dokonania, ale także za promowanie polskiej kultury Jan A.P. Kaczmarek w 2006 roku został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w 2015 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, a w 2021 roku Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Po uroczystości odbyło się otwarte spotkanie w Mediatece MeMo, w którym uczestniczyli Aleksandra Twardowska-Kaczmarek - żona kompozytora, Andrzej Walczak - mecenas sztuki, Rafał Syska - dyrektor Narodowego Centrum Kultury Filmowej oraz  Maciej Bochniak - reżyser filmowy. Rozmowę z gośćmi poprowadziła Diana Dąbrowska.

Fundatorem gwiazdy Jana A.P. Kaczmarka, 95. gwiazdy w Łódzkiej Alei Gwiazd, jest Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO.